REXURDIMENTO DO SOCIALISMO 3

Que a crise do socialismo español, coincida cos límites devanditos da Constitución, cos novos desafíos prantexados polas propostas de segregación en Cataluña ou polos novos movimentos sociais que cuestionan as institucións democráticas, nos leva a considerar globalmente ambos procesos. Para moitos cidadáns a política e os seus representantes son hoxe parte do problema e non da solución. Nesa concepción coexisten duas percepcións. Dun lado a constatación do progresivo alonxamento da vida política a respecto dos cidadáns. Unha linguaxe oscura, institucións ritualizadas, multiplicación de institucións, diferencias mínimas en moitas políticas sectoriais, non axudan a comprender o que se debate en cada intre. É doado simplificalo nun debate de principios pero nas institucións democráticas se discuten a cotío melloras sobre políticas en curso e rara vez cambios estratéxicos. As estruturas de Partido, herméticas para os cidadáns incrementan o alonxamento.

Pero hai unha segunda explicación. O pensamento conservador, dominante en Occidente, ten imposto a sua axenda política na meirande parte dos Gobernos. A reducción dos servizos públicos, o pulo da desigualdade como instrumento de competitividade, a depauperación da clase media, a deslocalización da producción, a privatización parcial e progresiva dos grandes servizos universais, son exemplos de políticas creadas nos “think-tank” conservadores e expandidos acríticamente por todolos países. Os partidos conservadores, que se nutren directamente dese pensamento, ofrecen propostas populistas pero desarrollan políticas agresivamente ideolóxicas. Aproveitan a situación de incerteza na que viven tantas persoas, para impulsar un cambio de modelo social e económico cun Estado máis reducido en tamaño e prestacións e coa privatización máis ampla posible dos servizos públicos, mantendo ou reducindo, según os casos, a participación e control dos poderes públicos.

Non rexeitemos a nosa parte de responsabilidade. A Constitución e a lei electoral, para evitar os problemas da Segunda República, reforzaron o papel dos partidos políticos, mediante circusncripcións provinciais, umbrais de acceso e listas bloqueadas. Así, a responsabilidade e o coñecimento directo dos representantes electos foron sustituidos pola adhesión de Partido. Os cargos electos non rinden contas diante dos cidadáns, sinón na estructura interna. Os cidadáns rexeitan esas estruturas percibidas como pechadas e autorreferentes.

E sin embargo os cidadáns continuan a identificar o Partido cun feixe de valores: igualdade, solidaridade, dereitos das minorías, representante dos traballadores e das persoas con dificultades. En ningun caso, representante dos poderosos, dos intereses dos máis acomodados ou contrarios ós dereitos sociais de calquera colectivo. Nin nos peores momentos de apoio electoral, tense mudado esa consideración. Logo somos nos quen debemos repensar a nosa acción e as necesidades da sociedade actual, que non son as da Transición, así como as formas de dar resposta política, que tamén deben evoluir.

Os problemas internos e organizativos do PSOE non son relevantes e polo tanto deben ser abordados como consecuencia dunha nova estratexia política e non como un problema sinon como un medio. A traslación ó debate político das diferencias internas, persoais ou estratéxicas, é un erro que distorsiona a mensaxe do Partido , sustituindo o debate dos problemas dos cidadáns, por debates nominalistas alleos á realidade social.

Cando as diferencias de criterio, que deben ser discutidas e sometidas a votación nos órganos internos, son trasladadas ó debate público, o Partido non gaña credibilidade, os electores desconfían da capacidade da organización para impoñer unha axenda política distinta e só os conservadores atopanse cómodos, ofrecendo todo tipo de plataformas mediáticas para axudar a crebar a confianza electoral.