martes, 29 de diciembre de 2015

¿ES POSIBLE UN GOBIERNO TÉCNICO EN ESPAÑA?

Como explicamos aquí la simetría de los resultados electorales y la dificultad de conformar mayorías estables hace difícil evitar la repetición de elecciones en breve plazo. Por distintas razones no es la mejor opción para algunas fuerzas políticas aunque sí para otras. Y nada garantiza que la repetición de comicios favorezca la estabilidad.

Ante ese problema, Italia en el pasado varias veces y Grecia recientemente, han optado por Gabinetes técnicos, con un mandato limitado y que sirven de transición para desbloquear algunos asuntos y favorecer un nuevo clima político para  la confrontación electoral. Los riesgos de esas operaciones son conocidos: posible parálisis, dificultad de mantener el apoyo, precariedad inherente al mandato, etc. Los beneficios pueden ser escasos o mínimos. Pero es una opción no descartable.

Por definición un gobierno técnico tiene una agenda limitada y pactada previamente. La elevada confrontación y crispación de la vida pública española no hace fácil ese acuerdo. Podría limitarse a algunos asuntos de política económica, como la reforma fiscal o la financiación autonómica, otros de política social como la sanidad, el Pacto de Toledo, con muchas dificultades la política educativa y difícilmente podría abordar aquellos asuntos más propios del debate entre partidos como son las reformas institucionales o la ley electoral.

El problema fundamental del gobierno técnico viene de la suspensión que los partidos hacen de su propio programa, entendiendo que debe demorarse un tiempo. Una decisión no exenta de riesgos electorales. Por ejemplo sería difícil aceptar que un gobierno técnico no abordase las consecuencias de la reforma laboral ni la situación del mercado de trabajo, asuntos que dividen frontalmente a los partidos.

Conforme avancen las semanas sin que se vislumbre un acuerdo de gobierno, esta solución probablemente también será explorada. El inicio de un nuevo ciclo de elecciones autonómicas, Cataluña y Galicia este año, luego País Vasco y Andalucía, introducirá más presión para lograr un Gobierno estatal. Por primera vez en la historia democrática española todas las opciones están abiertas. Es la política en estado puro.

lunes, 21 de diciembre de 2015

DIFÍCIL GOBERNACIÓN

El resultado electoral es simétrico. La derecha (PP+ Ciudadanos) obtiene 163 escaños y la izquierda (PSOE+ Podemos en coalición con varios grupos+ UP) obtiene 161. Los nacionalistas 26 (soberanistas catalanes, PNV, Bildu y CC). Esas formaciones aún se fragmentarán más en el Congreso pues Mareas aspira a grupo propio y algun otro partido también.

Las negociaciones previsiblemente serán largas y complicadas. Los acuerdos probablemente inestables. En esas condiciones el programa de gobierno quedará muy acotado a determinados temas sobre los que pueda construirse un consenso, descartando aquellos que sean fuente de tensión permanente. No por obvio debe olvidarse que tan importante como elegir Presidente es disponer de un programa de gobierno suficientemente respaldado y útil para los problemas existentes.

A priori el PP tiene más difícil lograr una mayoría pues dependerá de la posición de los soberanistas catalanes, hoy hostiles, o del PSOE, nada interesado. Éste puede articular con más facilidad una mayoría, positiva o por abstención. Paradójicamente, bajando en votos mejora en capacidad de gobierno. Por otra parte el PP tendrá mayoría absoluta en el Senado que no le facilita gobernar pero si obstaculizar a otro gobierno.

En Galicia el PP pierde la mayoría absoluta en beneficio de En Marea, relegando al PSOE a tercera posición en votos aunque igualados en escaños. Más significativo es el resultado en las ciudades, rotundo a favor del nuevo grupo.

Un escenario tan complicado debería recuperar el valor de la política de acuerdos y transacciones. La alternativa es instalarse en la inestabilidad o, peor todavía, en la fractura. Los últimos años han sido muy crispados pero una democracia madura debe ser capaz de manejar la nueva situación en sentido constructivo.

miércoles, 9 de diciembre de 2015

CAMPAÑAS, INTERESES Y MEDIOS

Pocas veces se ha visto en España una mayor implicación en las elecciones por parte de los medios de comunicación que en las actuales. Iniciada con el lanzamiento de dirigentes de nuevas formaciones que han gozado de amplísima cobertura durante muchos meses, se supone que gratis et amore. Descontado el patriotismo empresarial, cabe deducir que como inversión de futuro. Y ahora, en plena campaña electoral, con una abierta promoción que puede llegar al ridículo, como aquí.

Se decía, durante los últimos meses, que las empresas del IBEX-35 o determinado Banco, impulsaban a una de esas formaciones, algo que desmintieron los interesados. Lo cierto es que los intereses están a la vista. No fue así en el gran precedente de las campañas mediáticas, el acoso sistemático hacia el último Gobierno de Felipe González, donde los intereses fueron reconocidos mucho más tarde por sus protagonistas principales.

No es incomprensible. La decisión estratégica principal del Gobierno Rajoy fue la devaluación salarial y la alteración profunda del mercado de trabajo. Hoy los salarios inferiores al mínimo, son habituales, la precariedad y temporalidad máximas. Un cuarto de los trabajadores por cuenta ajena están en esa situación, extraordinariamente cómoda para las empresas. Y el Estado de Bienestar basado en derechos sociales iguales para todos, está siendo sustituido por el Estado asistencial, excluyente. Consecuencia, el deterioro de los servicios públicos, de los que deserta una fracción acomodada y cada vez más reacia a mantenerlos con sus impuestos. El compromiso socialista de revertir la situación transforma a su candidato en el objetivo a batir desde todos los frentes. Unos para impedirlo, otros para sustituirlo, aquellos para diluirlo. Y de eso van la campaña y los intereses en juego, de mantener el modelo actual o de sustituirlo por el único Gobierno con capacidad demostrada de hacerlo y de poner en pie de nuevo los valores de la igualdad.

No es un problema menor, que pronto producirá frustración, inflar expectativas desmesuradas sobre la reforma de la Constitución. La conveniencia u oportunidad de la misma no deben omitir la existencia de más discrepancias que puntos de encuentro, en especial sobre el principal problema, el encaje de Cataluña. La posición de los partidos secesionistas exigiría una reforma asimétrica, en perjuicio de la mayoría de las Comunidades Autónomas, algo improbable, de creer a sus respectivos Presidentes. Véase por ejemplo la posición de Núñez Feijóo o la de Susana Díaz.

De hecho se oculta cuidadosamente tanto la necesidad de la reforma como los cambios perseguidos. Reformar las instituciones, mejorar la coordinación entre Administraciones o cambiar la ley electoral, son decisiones parlamentarias que no exigen necesariamente cambiar la Carta Magna. Presentarlo de esta última forma, puede ser más sencillo en términos de comunicación a costa de introducir confusión. Las experiencias internacionales más recientes (Canadá, Nueva Zelanda) también aconsejan prudencia.

domingo, 6 de diciembre de 2015

¿SEGUNDA TRANSICIÓN?

I
La Transición sigue produciendo un torrente de libros y de análisis y  está muy presente en el debate político y mediático.
Es evidentemente, el momento seminal de la actual sociedad española. Pero es también el parteaguas de la historia moderna. El momento en el que tras muchos intentos frustrados desde las Cortes de Cádiz, se consolida la democracia constitucional con los valores de la Revolución Francesa y se supera en muchos aspectos la división absoluta de las dos Españas.
Esos pocos años, entre la muerte de Franco en 1975 y la llegada de la izquierda al poder en 1982, que simboliza el fin del tabú, son pródigos en acontecimientos. Se inician en un clima de incertidumbre política, de tensión social y de crisis económica. Finalizan con un marco jurídico y político homologables con nuestro entorno. Entre medias se desmonta el aparato estatal del franquismo, se promulgan dos amnistías, se recupera la autonomía territorial, regresan los exiliados y se consolidan las libertades fundamentales.
La oposición venía defendiendo desde muchos años atrás, la necesidad de superar las divisiones de la Guerra civil, de abandonar cualquier pretensión de exclusión derivada del pasado, abriendo un tiempo nuevo de diálogo. Las dos organizaciones que la aglutinaban, Plataforma y Junta Democrática, coincidían en las demandas esenciales para el nuevo régimen.
En el interior del franquismo las tensiones entre las distintas tendencias también eran conocidas. En un primer momento el grupo más inmovilista, presidido por Arias Navarro controla el gobierno pero fracasa en su mínimo intento de prolongar el andamiaje franquista sin el dictador. Las movilizaciones masivas, 18000 huelgas en el primer trimestre de 1976, marcan el inicio de un proceso creciente de demanda de libertades que llegará a su cenit en 1979 con 6 millones de huelguistas. En el verano de 1976, Juan Carlos con Adolfo Suárez y Fernández Miranda toman la iniciativa mediante una ley de Reforma política que supone la liquidación institucional del franquismo y la convocatoria de elecciones con partidos políticos. El referéndum posterior tiene respaldo masivo.
El proceso se inicia con ciertas condiciones. Se pretendía mantener ilegalizado al Partido Comunista y que las nuevas Cortes se limitasen a una reforma de las leyes fundamentales del Régimen anterior. Suárez asume las críticas de la oposición y acelera las actuaciones: liquidación de la organización sindical vertical, del Tribunal de Orden Público, del Movimiento como partido único.
La extrema derecha reacciona con los atentados de Atocha que unidos a los del GRAPO elevan la incertidumbre y la tensión social. Suárez legaliza al Partido Comunista lo que permite que las primeras elecciones de 1977 tengan el máximo pluralismo. Ya en la primera sesión todos los grupos de la oposición plantean los mismos objetivos, amnistía política, nueva Constitución, descentralización. Posteriormente el espíritu de consenso existente se trasladaría a los Pactos de la Moncloa para controlar la inflación vertiginosa y acometer distintas reformas económicas.
La transición fue pacífica hasta cierto punto. Se registraron 140 muertos en la transición por represión policial, 68 por terrorismo de extrema derecha y varios centenares a manos de ETA. Quizás fue en el País Vasco donde la transición fracasó pues allí se desarrolló la máxima polarización con presencia constante de la violencia y dificultades para cualquier consenso.

II
Desde el primer día, la producción editorial sobre la República, la Guerra Civil, la represión o el franquismo fue enorme. En forma de libros, revistas, congresos, documentales, películas, exposiciones o cursos, la investigación, el acceso documental, el contraste de ideas ha sido constante hasta hoy, desmintiendo una línea de opinión que habla de amnesia y olvido interesados como parte de un pacto entre élites para superar el franquismo. Basta releer los debates sobre la Lei de Amnistía, para descubrir que se actuó desde la memoria y el conocimiento profundo de lo que había ocurrido y no desde la amnesia.
Sin embargo en los últimos años y al hilo de la crisis económica y política tan profundas que hemos vivido, se ha desarrollado una línea de pensamiento que reclama una Segunda Transición para superar, se dice, los problemas que entonces no pudieron ser abordados. Al margen de formulaciones más o menos coyunturales y de carácter electoral o partidista, parece existir el convencimiento de que el actual marco jurídico-político ha llegado al límite de sus posibilidades. En esa línea de pensamiento se entiende que hay un déficit de calidad en las instituciones, con su correlato de corrupción.
Frente a esa idea cabe subrayar que, sin perjuicio de la capacidad que siempre existe para cambiar los marcos políticos en los que vivimos dentro del orden constitucional, la situación actual en nada se parece a la de 1975. Afortunadamente.
Tanto la Segunda República como la Transición se enfrentaron al mismo problema, el tránsito de una sociedad autoritaria a una democracia moderna. Cabe preguntarse por qué la Transición acierta donde la República falla. Probablemente influyen las condiciones objetivas, de desarrollo económico y social, más favorables, pero además en 1975 se tiene muy presente la historia para evitar errores, adoptando un ritmo contenido que permitiese aflorar acuerdos. A título de curiosidad cabe señalar que la creación del Senado, hoy tan denostado e inexistente en la República, obedece a ese objetivo de lograr serenidad en la tramitación legislativa.
Algunos problemas no se han resuelto o sólo de forma muy parcial. Así la llamada Memoria histórica, presente en muchos países, es un fenómeno reciente y con menos grado de consenso. Aunque se han reconocido numerosas pensiones o ayudas, todavía quedan exclusiones. En otro plano, algo tan simbólico como el Valle de los Caídos aun no ha sido revisado. Finalmente existe un debate jurídico pero también político sobre la aplicación de la doctrina internacional relativa a enjuiciamiento de crímenes, comisiones de la verdad, identificación de fosas de desaparecidos, etc












miércoles, 2 de diciembre de 2015

O SILENCIO ELOCUENTE DO PRESIDENTE

Hai uns dias o Presidente da Xunta participou na inauguración dun importante congreso da Confederación Española de Directivos. Está publicado o discurso que pronunciou diante dos principais executivos das grandes empresas. Primeiro suliñou o nomeamento de El-Rei como embaixador honorario do Camiño de Santiago. Logo enunciou alguns lugares comúns: o talento da xente, o fermoso país, faltou o marisco pero apuntou a cervexa. De pasada citou tres motivos para investir, pero non os explicou. A historia, un dubidoso motivo para calquera empresa, o capital humano, no que temos fortes competidores, e a internacionalización, suponse que de Inditex e Citroën.

Nengunha referencia concreta, nin rasgo destacable, nin elemento atractivo singular para captar o interese de tan selecto auditorio. Como si nada tivera que ofrecer. Nin falou de incentivos, nin de liñas de actuación, facilidades loxísticas ou de financiamento. Nada que fora realmente novidoso e atractivo. A audiencia, lóxicamente deulle un aplauso cortés e pasou a outra cousa.

Certamente non era doado explicar que en Galicia o gasto en innovación é mínimo, que a extensión da banda larga é das menores de España ou que as condicións para facer negocios son as peores de España. Nin era doado explicar que os novos empregos son de baixa cualificación, por horas ou días.
É difícil que logo das suas verbas algunha empresa decida investir en Galicia. Nos últimos anos a captación de capital extranxeiro é menos que simbólica. A venda de empresa R Cable a unha operadora vasca, logo de aportarlle 65 millóns de euros de fondos públicos, e a enésima perda de capital propio e unha boa metáfora do seu goberno. Un país en venda, en liquidación. Declive da poboación ocupada, da afiliación, dos salarios, da estabilidade laboral, da cobertura do desemprego.

É fermoso falar da nova economía, do valor engadido e do crecemento do PIB. Pero a realidade laboral do noso país vai a peor. En salarios, en estabilidade, en cualificación. Pode considerarse que saimos da crise con contratos de menos dunha semana, o 30%, ou de menos de tres meses, a metade? Que son empregos de teleoperadores, camareiros, repoñedores, dependentes de comercio.

Saimos da crise deixando fora as persoas desempregadas sen cobertura, máis da metade? Ou sustituindo salarios dignos por prestacións puntuais para paliar a pobreza?

É razoable que estemos poñendo en risco a Seguridade Social e o pago das pensións futuras con este modelo salarial? E razoable que mentras o goberno fai  guiños electorais, Bruxelas reclame un novo axuste de 9000 millóns de euros?

Comprendo que ós distinguidos directivos non lles podía contar esos datos.


lunes, 23 de noviembre de 2015

EL MAL ARGUMENTO DE LA GUERRA

El terrorismo yihadista ha golpeado en París y, como ayer en Nueva York o en Madrid, la respuesta emocional ha sido inmediata. Despliegues policiales, ataques militares, mucho ruido mediático y poco análisis político. Atentados recientes igualmente mortíferos, en el Sinaí, en Ankara o en Beirut, no han provocado esa reacción apresurada de los gobiernos europeos. Hollande, como ayer Bush, ha desencadenado la respuesta de más alto nivel, la guerra.

Sin embargo el problema es muy complejo y difícilmente puede reducirse a un escenario de confrontación de ejércitos. Los atentados han sido ejecutados por jóvenes europeos, socializados en instituciones laicas y gozando de un nivel de bienestar que sus familias no conocieron jamás en los países de origen. Pero han sido captados y adoctrinados en el seno de la Unión Europea, en una visión fanática que asume el suicidio como martirio. La financiación y los adoctrinadores se mantienen en zona de sombra, aunque son conocidos suficientemente por los Gobiernos. De entrada parece que existen fallos clamorosos de inteligencia y de eficacia.

Ahora el enemigo es el ISIS como hace una década lo fue Al-Qaeda. Pero tras destruir tres países, Afganistán, Irak y Siria, el problema es hoy más grave que en 2001, como se comprueba en la multiplicación de incidentes en todos los continentes y la aparición de Estados fallidos como Libia, Somalia o el nuevo Irak por no hablar del Daesh, mal llamado Estado islámico.

La política de arrojar bombas mientras se evita la consolidación de países viables que afronten en origen sus propios problemas está creando un gigantesco éxodo migratorio hacia Europa, la quiebra de la solidaridad en la Unión Europea así como la llegada de más personas susceptibles de enrolarse en grupos fanatizados. Lo afirma la doctrina clásica pero se olvida con frecuencia: las armas no resuelven los problemas políticos. Y menos cuando el enemigo no está claramente definido, los objetivos son ambiguos y el terreno desconocido.

miércoles, 11 de noviembre de 2015

HUMILLACIÓN

Según documentos publicados, presuntamente unha muller pide un posto de traballo en Ourense a un alto cargo popular. É convocada a unha entrevista, non na oficiña de emprego, sinon na suite 505 dun hotel. Se lle informa por SMS que non necesita curriculum, nin identificación, só necesita decisión.
Doutro lado da porta non hai un tribunal,  so o herdeiro do cacique de Ourense, célebre en toda España, Baltar. Ambos responsables de contratar na Deputación masivamente a cargos do PP ou familiares en primeiro grao dos mesmos. Co pleno respaldo dos  gobernos de Fraga e de Feijóo.
A xustiza inhabilitou tardiamente a un deles. Unha lanzada a moro morto.

O interesado negase a dar explicacions sobre asuntos que chama privados. Co respaldo do Partido Popular  boicotea o control democrático na Deputación mentras divulga un escrito cheo de zafias descalificacións da oposición. E Feijóo recrease no peor estereotipo machista, responsabilizando á vitima de promover un delito, de incitar ó prohibido. O acosador exonerado e a vitima execrada. Quen debe facer cumprir a lei respalda ó acosador e maltrata á vitima.

Son presuntos feitos de violencia de xénero, de acoso sexual coa promesa de favores según a lei galega. Na suite 505, unha muller ten que entregarse como na época feudal, para ser bulrada, e ademáis maltratada públicamente. Cantas mulleres mais terán que pasar por esas horcas caudinas?

En Galicia hai cinco mil denuncias anuais por violencia de xénero e  mil duascentas mulleres necesitan protección. O Presidente galego dixo hoxe no Parlamento que non é o problema principal.

martes, 10 de noviembre de 2015

SOMBRAS NA TRANSPARENCIA

O próximo mes entra en vigor plenamente a Lei  do Estado, 9/2013, de transparencia, acceso á información pública e bo goberno. Casi no límite, a Xunta ven de presentar a norma autonómica de desarrollo, que sustituirá á lei aprobada por unanimidade en Galicia no 2006, a primeira do Estado.

Dacordo cos datos de  Transparencia Internacional, Galicia foi retrocedendo postos, dende a primeira posición no ano 2010 ata a quinta no 2014. O Parlamento non ocupa unha boa posición, a decimoterceira. Só tres das grandes cidades galegas están por riba da media española como acontece con duas das catro Deputacións. En canto ós únicos organismos autónomos analizados, que son os entes xestores da política hidráulica, Augas de Galicia ocupa a penúltima posición. En resume, queda moito por facer en todolos planos das Administracións galegas.

A norma proposta polo goberno galego presenta algunhas eivas notables.  Por exemplo, os conflitos de intereses, entre o sector privado e o sector público.Temos evidencia recente de como funciona ese entramado de intereses no novo Hospital de Vigo. Logo de varios anos a Xunta ainda non foi capaz de ofrecer documentación solvente que avale a fórmula de xestión elexida.

Segundo exemplo, tamén sanitario. Está documentado como o conflito das vacinas deu lugar a un formidable negocio coa connivencia dalguns sectores profesionais. Si no Reino Unido se vacunaba o 2% dos menores contra unha das doenzas, e o 7% en Francia, en España foron vendidas doses para o 90%. As Administracións tardaron un ano en reaccionar de xeito coordenado diante dun claro sesgo de política de saúde inducido dende intereses comerciais.

Terceiro exemplo notable é a regulación do sector eléctrico. As cinco grandes compañías eléctricas españolas, con cifras de beneficios superior as suas homólogas europeas, marcan a axenda do Ministerio en asuntos como as enerxías renovables ou recentemente no Decreto de Autoconsumo, mesmo desprezando os informes da Comisión Nacional dos Mercados e da Competencia. Así o Goberno adopta solucións distintas ás que son impulsadas en países da nosa contorna, en beneficio exclusivo dos cinco operadores devanditos. A transparencia do sector é mínima e os intereses presentes en cada problema enerxético, raramente son explicitados.

O conflito de intereses tamén se produce no nivel dos funcionarios con capacidade de proposta ou que interveñen de xeito obrigado mediante informes nos procesos de adxudicación.  De novo o Hospital de Vigo ven de ofrecer unha mostra preocupante, onde o seguimento do contrato estaba adxudicado a unha persoa procedente da Admistración sanitaria e polo tanto con coñecemento profundo dos mecanismos reais de control dos servizos públicos e das concesións administrativas.

Un informe recente explicaba que o 55% dos abogados do Estado teñen dedicación parcial e un 40% están en excedencia. Non é comprensible que quen representa os intereses xerais, sexa captado polos intereses privados en conflito co Estado. Ten ocurrido, por exemplo no accidente do Prestige, que esta semana conmemoramos. 

Defendemos que a transparencia se extenda ás resolucións de autorización de compatibilidade que afecten tanto ós empregados públicos como os altos cargos logo do seu cese. Si se quere controlar unha práctica opaca utilizada como pago de favores, debe dificultarse o trasvase irrestricto, coloquialmente coñecido como “portas xiratorias”, establecendo limitacións tanto na saida como no reingreso.

O proxeto que hoxe debatimos exclúe da sua aplicación a entidades que este Grupo Parlamentario considera necesariamente suxeitas á transparencia, como as Administracións locais, as sociedades mercantís con participación do sector público superior a determiñada procentaxe e mesmo ás entidades privadas que perciban axudas por riba dun umbral e nas que as axudas representen unha fracción importante dos seus ingresos.

Tamén detectamos carencias no tratamento da contratación pública. Si asumimos que ten un efecto multiplicador no tecido económico, compre prestarlle máis atención e superar as disfuncións que os propios empresarios veñen denunciando. Así propoñemos publicar a informacion sobre cesión de contratos e sobre subcontratacións, e avaliar periódicamente a política de compra pública da Administración.

Ademáis, e recollendo a opinión de moitos expertos, propoñemos que todolos proxetos de investimento público superiores a cinco millóns de euros sexan obxeto previo dunha análise externa de coste-beneficio, algo que mellorará a eficiencia dos mesmos. E naturalmente que esas avaliacións sexan públicas. Tanto si son proxetos de execución directa ,concesional ou en rexime de colaboración público-privada. De novo, trátase de evitar que se repita o procedimento do novo Hospital de Vigo ou da Cidade da Cultura.

En materia de urbanismo propoñemos extender a información pública ás resolucións e informes da Xunta e tamén da Comisión Superior de Urbanismo e da Axencia de Protección da Legalidade Urbanística. Porque é arredor do urbanismo onde se teñen producido os casos de corrupción de máis sona.

Ademáis propoñemos que se incorpore o concepto de “Pegada Lexislativa”, para coñecer en todo proxecto de lei os informes, asesoramentos, suxerencias de entidades alleas ó órgano promotor da iniciativa lexislativa e poder valorar os intereses afectados ou implicados. As normas ademáis de proceder da vontade libérrima do goberno, tamén respostan a demandas de grupos de interese. Esas demandas deben quedar explicitadas diante da opinión pública no trámite lexislativo.

Finalmente quería defender o principio da Regulación de Calidade, “better regulation”, tan ausente na producción lexislativa do goberno, e que debería de ser incorporado nesta norma. A frondosa producción lexislativa adolece dun elevado grao de improvisación como se demostra coas continuas modificacións de normas recentes. Inseguridade xurídica e exceso normativo contrarios a ese principio impulsado pola Unión Europea. Estou a falar dun tópico da Administración española que está lonxe de ser correxido e que mesmo dificulta o funcionamento das empresas no noso país, como teñen explicado distintos informes.


domingo, 8 de noviembre de 2015

A DESUNIÓN DOS UNITARIOS

A DESUNIÓN DOS UNITARIOS
A defensa da integración, da lista unitaria, da voz única en Madrid é un clásico da vida política galega, o ave fénix que xorde das suas cinzas recurrentemente, goza de audiencia mediática e desaparece piadosamente derrotado ata ó episodio seguinte. Trátase dun nacionalismo blando, “á gauche”, con moitos nomes constantes, que se artella en plataformas e manifestos suficientemente vagos como para non suscitar críticas e tan ambiguos que no provocan entusiasmos.
Obviando as notables diferencias de cultura e de programa, pretendese unha mestura insípida. Teñen a mesma voz, visión e alianzas, nacionalistas clásicos e neocomunistas? Hai algunha visión compartida en política económica, social, cultural ou institucional?.
O resultado final nesta ocasión era tan previsible coma nas anteriores. Os unitarios rematan divididos en sendas coalicións, unha estrictamente nacionalista e outra mixta con varias organizacións descolgadas de ambas. É difícil que poidan escribir o futuro ou determiñar un goberno, estatal ou autonómico, sen antes definir propostas, disipar ambigüedades.
Os promotores, no seu enésimo fracaso, fican silenciosos, incapaces de aportar a luz necesaria a un debate recurrente. Antes calados para non ser excluidos da tribu que posicionados . Unha vez máis, a envoltura da forma, Galicia, para tapar o inexistente contido, qué Galicia.
Logo de catro décadas de democracia, con todo tipo de fórmulas de goberno e de representación, subsiste unha visión romántica da vida política, como espazo de unidade simbólica e non de confrontación de ideas e propostas, que defende un pacto previo que evite o debate en nome do pretendido interese superior do país. A mesma música de Cataluña. Na democracia os pactos deben de ser consecuencia do debate e confrontación de ideas, no substitutos dos conflitos sociais.

miércoles, 28 de octubre de 2015

NATALIDADE, ÚLTIMO INVENTO DO PP

Na remodelación última da Xunta, recoñecemento tácito do fracaso da sua política, destaca a creación dunha Dirección Xeral de Dinamización Demográfica, entre outras competencias. Hai tres anos Feijóo levou á Cámara un  Plan demográfico que impediron debatir rigurosamente. Era propaganda e foi ineficaz. A natalidade baixa continuamente dende 2009. Agora anuncian un novo Plan de Familia. Un e outro son tan ideolóxicos como limitados, propoñen unhas poucas prestacions de duración limitada e moitas declaracións de intencións como convencer ás empresas de que asuman os custos da conciliación

A experiencia de todolos paises indica que as axudas directas teñen efecto limitado, son necesarias, pero non decisivas. O decisivo é o traballo das persoas mozas. que están na edade fértil, con expectativas propias e confianza no futuro, que non  poden levar a cabo con contratos de dous meses e salarios por baixo do salario minimo. Con frecuencia nin poden independizarse pois nin teñen garantía de ingresos estables ni existe en Galicia política de vivenda social.

O problema non é a cantidade de xente sinon a calidade de vida da xente. O envellecemento combatese con oportunidades laborais para os xovenes que son os que marchan. Non emigran os vellos,  emigran os novos pola decadencia do pais, polo estancamento social. O país é tan pouco atractivo que apenas recibimos  inmigrantes.

En lugar de cambiar a política económica para crear emprego, promoven o natalismo, o marxe do coñecemento científico e da experiencia acumulada. Unha demanda ideolóxica, con raíces relixiosas. De feito unha das principais accións do devandito Plan, foi unha campaña publicitaria de millón e medio de euros, propagando imaxes tan irreais que mesmo tiveron que  modificar os modelos de familia propostos. O Plan perseguía incrementar os nacimentos nun 50%. A realidade, teimuda, foi outra caida do 8%

En Galicia emprego e natalidade medraron entre 1995 e 2008 e baixaron dende 2009, coa crise económica. Son variables relacionadas, logo hai que actuar sobre as oportunidades de emprego e facilitar a conciliación. As mulleres elixen entre facer doble xornada, laboral e familiar ou abandonar o traballo. Temos mais mulleres cabezas de familia que homes pero con mais temporalidade, mais xornada parcial, menos salarios, mais paro. Trinta mil familias, que representan o 55% dos menores de tres anos, non poden levar os seus fillos a guarderías porque non existen,  como non hai guarderías en poligonos empresariais e apenas nas empresas.

Existen dous modelos de politica familiar. O escandinavo prima a igualdade no traballo e na corresponsabilidade, nun marco de forte progresividade fiscal  e avanzado estado de benestar. Falamos de permisos retribuidos de 16 meses, da obrigatoriedade para os pais de coller parte dos permisos, de facilidades de xornada, de servizos sociais importantes. Socialdemocracia clásica.

E o modelo francés con fortes subsidios ás persoas con fillos e unha politica familiar moi desarrollada en aspectos tan diversos como as vacacions,  vivenda social, etc. Tamén cunha forte presión fiscal.

O modelo en Galicia é unha cativa carteira de axudas, de baixa incidencia, recorte nos servizos sociais e retoques fiscais no marco dunha fiscalidade pouco progresiva. Non hai que sorprenderse da inutilidade dos esforzos.



viernes, 23 de octubre de 2015

DEL RESISTIBLE ASCENSO DE CIUDADANOS

De Podemos, hablamos aquí y aquí. El tiempo nos ha dado la razón y hoy aparece como una fuerza más semejante a IU que a Syriza en cuanto a posibilidades electorales. Su discurso vacío y su errática política han vaciado el globo de ilusión que amparó su nacimiento. Un fenómeno similar está aconteciendo ahora con Ciudadanos. Durante años fueron un partido marginal y marginado en Cataluña. En el último año han recibido una progresiva atención mediática, sobre todo a sus gestos. En cuanto han comenzado a hablar seriamente de los problemas del país, las contradicciones han aparecido. Políticas económicas similares a las populares, políticas sociales indefinidas, políticas territoriales inexistentes.

Un interesante estudio de los datos del CIS, pone de manifiesto el perfil de los electores de cada partido y explica los trasvases de voto. El PSOE continua siendo, igual que hace décadas, el referente de los trabajadores de menos ingresos, de los pensionistas, de las clases media y media-baja. Ciudadanos por el contrario tiene un perfil de electores de mayor nivel de cualificación y salarial, incluso en perfiles directivos que valoran un liberalismo moderno. Sus resultados, magníficos, en las recientes elecciones autonómicas, probablemente tienen un carácter excepcional dada la polarización allí creada.

Aunque dos meses es poco tiempo, dependerá de la capacidad del PSOE para trasladar a la sociedad un corpus de propuestas sólidas y viables así como un discurso acorde con la igualdad, la regeneración y el impulso democrático, que Ciudadanos crezca exclusivamente en el campo popular. El borrador de programa electoral que se acaba de presentar, es el primer paso firme de la izquierda hacia el Gobierno.



domingo, 18 de octubre de 2015

DEBATE DO ESTADO DA AUTONOMÍA-III



XUNTA INEFICIENTE
O seu goberno funciona pouco e mal. Vostedes clamaban contra a débeda que herdaron. Eran 4000 m€,  e a incrementáron un 250%,  ata dez mil millons. Máis 1.500 m€  do hospital de Vigo. A execución orzamentaria no pasado ano foi das peores de España, cinco puntos menos da media. Simplemente igualando esa media o PIB galego igualaría á media española. Non o fixeron e tivemos o peor dato de crecemento.

Levamos seis anos con  investimento mínimo. Paralizaron  todo tipo de proxectos en estradas. Unha lista interminable, en todos os puntos cardinais.  Resúmese nun dato, baixaron un 93% en licitación. Esqueceron, unha vez publicitado, o Plan Move, no que prometeron investimentos e miles de empregos, como no concurso eólico. Respaldan a ralentización do AVE, que atrasa investimentos e segue con tramos indefinidos. Non avanzaron nos accesos ferroviarios aos portos de interese xeral. Os aeroportos seguen coa descoordinación habitual.

MOBILIDADE ABANDOADA
Logo de seis anos debería de explicar  por que temos os carburantes máis caros que no resto de España, consecuencia en parte do recargo da Xunta. Ou por que as tarifas da  autopista  son das máis caras de España, para transportistas e para viaxeiros. Para iso prorrogaron a privatización ata 2048?

Non están por mellorar as condicións de vida e de traballo das persoas.  Suprimiron rutas e frecuencias no transporte público, adiaron indefinidamente o metro lixeiro das cidades, paralizaron a intermodalidade.  Non  integraron liñas de transporte urbano e interurbano en ningunha área metropolitana, nin crearon estacións intermodais.

NIN URBANISMO NIN VIVENDA

É difícil pensar que vostedes traballan para o interese xeral e non para a suma de intereses particulares. Nestes anos, 12.000 familias foron desafiuzadas  por impagamento do aluguer. Vostedes non iniciaron ningún programa de construción  Nin desenrolaron o Plan Nacional de vivenda. Mesmo abandoaron a rehabilitación do parque existente.

SANIDADE, MÁXIMO MALESTAR
O malestar coa política sanitaria estivo moi  presente neste Parlamento diante da súa indiferencia. Multitude de protestas masivas como non se deron en ningún outro problema. Conflitos  por recorte de dereitos, redución de medios humanos e clínicos, privatizacións. Cando vostedes chegaron había un sistema modélico a escala mundial.  Totalmente sostible financeiramente. Empeñados en abrir portas ao negocio, estano transformando aceleradamente. Hoxe a sanidade é menos pública, menos universal, menos gratuíta. Consecuencia de suprimir máis de 400 m€ anuais e reducir plantillas. De privatizar servizos a grande escala e introducir copagos. Mesmo restrinxiron o acceso a medicamentos imprescindibles para a hepatite ou as vacinas. Anuncian cheques para pañales pero eliminan pediatras.

Triplicaron o custo do hospital de Vigo, unha operación na que só gaña a empresa adxudicataria. Perden os doentes, os vigueses, os profesionais, a Administración. Din que tiveron un problema de comunicación en Vigo.  Equivócase, os cidadáns entendérono perfectamente e por iso se manifestan. En cambio, a medicina privada vive un momento doce. Medra en pólizas e  primas, crean novos servizos. Os cidadáns están asumindo que o sector público xa non cobre as súas necesidades.

Unha política alternativa na sanidade é posible. Recuperando o nivel de recursos económicos e humanos. Rematando coas privatizacións. Respectando os profesionais. Asumindo o financiamento publico dos fármacos hospitalarios.

TRANSPARENCIA INSUFICIENTE
Na loita contra a corrupción  necesitase máis cun cambio lexislativo. Deben cambiar as actitudes. Sobre a transparencia, escribiu Bentham, “canto máis te observo, mellor te comportas”. Aínda estamos agardando documentación ou explicacións de asuntos que afectan ao seu entorno persoal e ao Partido que dirixe. Asuntos que están en sumarios xudiciais cheos de declaracións sorprendentes.

Decía Jefferson que a arte de gobernar reducese á arte de ser honesto. Honestidade é  tamén desvelar os intereses presentes na política sanitaria, por exemplo nos concursos dos hospitais ou das ambulancias. E os intereses das empresas adxudicatarias de obras e concesións coas que logo comparte mesa.

GALICIA MINÚSCULA
Un ano  levan os seus  pedíndolle que se presente de novo. E un ano leva vostede  fuxindo do  compromiso, mentres se postula como sucesor de Rajoy en tertulias e tribunas. Comprendo a súa resistencia. Sabe mellor que ninguén as hipotecas enormes que deixa. O que non é comprensible e que elixira desempeñarse como xefe político antes que como Presidente. En cada problema onde as necesidades do país reclamaban solucións propias, vostede cedeu coma se fose o Delegado do goberno e non o líder dun país.  Na reforma eléctrica, no  leite, na pesca do cerco, na lei de costas, abandonou os seus concidadáns para alinearse co seu grupo político. En ningún deses problemas intentou propoñer solucións, aunar vontades, prever o futuro.

É triste dicilo, pero calquera dos Presidentes anteriores tiña unha idea máis clara do carácter singular da autonomía galega. Non abonda con chamarse nacionalidade histórica, hai que exercer como  tal. Con vostede Galicia está en minúsculas dentro de España, ten un peso irrelevante no Goberno central.

ESPAÑA: SEN VISIÓN GLOBAL
Vostede é dirixente nacional  do  PP. A sua política territorial  é acudir constantemente ao Tribunal Constitucional. O goberno Aznar foi o doble  de veces que o goberno Zapatero. En catro anos, o Goberno Rajoy xa foi máis veces que o anterior goberno en oito anos. É imposible que un Estado complexo e plural funcione nos Tribunais. Entendemos que é dificil entenderse con Gobernos empeñados na ruptura. Pero na medida en que están lexitimados polas urnas só caben solucións políticas baseadas no diálogo, na cooperación e no mutuo interese. Substituílas pola forza da lei exclusivamente, non é o mellor camiño. Lembre a Montesquieu, “unha cousa non é xusta polo feito de ser lei, debe ser lei porque é xusta”.

O rupturismo vén do Goberno catalán, non da sociedade.  Unha comunidade  que representa o 20% do PIB español e o 16 % da poboación merece algo máis que acoso institucional.  Azaña que sabía do que falaba pois viviu sendas proclamacións de independencia de Maciá e de Companys, defendía que  “unha política intelixente pode crear formas satisfactorias de convivencia nacional utilizando a razón creadora que non está reñida coa tradición española”. O PP optan por  rachar pontes de diálogo que tiñan décadas e que agora haberá que reconstruír nun escenario máis polarizado e con maior desconfianza como ven de decir Pedro Sánchez. Coacción e ameazas nunca son solucións. Non abonda con explicar o frío de fóra, hai que facer sentir o calor de dentro.

TEMPO DE CAMBIAR
Vostede leva moito tempo mirando cara atrás. Montaigne escribiu que “podemos lamentar non vivir en tempos mellores pero non podemos fuxir do presente”.  O pasado é territorio da historia, a política faise no presente.
Vostede  fala para os seus e  para a minoría privilexiada da que quere formar parte. Nós non queremos esa sociedade.
Os socialistas defendemos  unha política con prioridades  distintas. Que non deixe a ninguen atrás.
Que acabe coa precariedade e a devaluación salarial, derrogando a reforma laboral
Que  apoie a industria, con máis  financiamento e innovación para competir en valor engadido e non en baixos salarios.
Con máis gasto educativo,  máis becas, mellor Formación Profesional, políticas de emprego máis eficaces e apoiando a reinserción laboral dos mozos.
Que devolva aos cidadáns en forma de servizos públicos e prestacións o que aportan en traballo e impostos.
Cunha reforma fiscal progresiva, sen amnistías.
Galicia necesita outra política. Hoxe quedou demostrado que con vostede nin foi  nin será posible. É irrelevante que quede ou marche. Rematou o seu tempo. É momento de cambiar.

viernes, 16 de octubre de 2015

DEBATE DO ESTADO DA AUTONOMÍA-II



FISCALIDADE REGRESIVA
O Partido Popular é  abandeirado da desigualdade. E o seu sinal de identidade. Fixeron unha reforma fiscal regresiva, á medida das rendas máis altas. En Galicia as rendas baixas e medias pagan máis impostos que a media estatal mentras as clases altas pagan menos que a media.

Agora baixarán dous puntos no IRPF. Será porque hai eleccións ou  porque non necesitan ingresos ?  Pode explicar cantos médicos poderían contratar con ese aforro ou cantas prazas en centros de día deixarán de atender? Serán da totalidade da declaración ou dos doce mil primeiros euros? Linealmente  para os que máis gañan como para os que menos.? E nada para os que  non tributan por renta pero soportan taxas, copagos, novos impostos na factura da luz e do gas, da auga e do lixo, nos combustibles, nos medicamentos e nos Servizos sanitarios ou sociais e duas subas do IVE? Por certo, debería de explicar como cadran as contas si aumentan gastos, reducen ingresos e non poden emitir débeda.

Noutras Comunidades faise de xeito progresivo, Andalucía por exemplo rebaixará dous puntos a todas as rendas inferiores a 60.000 euros e  adaptará os tramos para manter a progresividade. Vostede, sempre afondando na desigualdade.

Fiscalmente, ademais de inxustos  son erráticos. Aumentaron a fiscalidade sobre a vivenda, eliminaron a desgravación por compra e incrementaron o valor catastral revisando valores e con tipos máximos. Agora anuncian pequenas rebaixas dalgúns impostos. A súa política fiscal resúmese en dureza  cos honrados, asalariados e pensionistas  e benevolencia para os defraudadores, que son  amnistiados.

CONTRA DA IGUALDADE DE OPORTUNIDADES
Non cren na igualdade de oportunidades. A terceira parte das persoas de 25 a 34 anos só teñen estudos primarios ou de ESO. Poucos países presentan datos peores. Para converxer cos países punteiros precisariamos arredor de 250.000 novos empregos  de técnicos e profesionais con  nivel de bacharelato ou formación profesional superior. Sen embargo non aproveitan o elevado paro para incrementar a cualificación. Optan por algo máis fácil e menos útil, a LOMCE, unha lei ideolóxica na que evitaron discutir problemas e solucións e rexeitaron  consensos sociais ou políticos. Implantaron o que non existe en Europa, reválidas selectivas temperás e obviaron o que alí funciona,  orientación cara o éxito das persoas.

Crearon a Formación Profesional Básica sen  un euro para equipamento ou material e sen regular o título final, asumindo que non vale para nada. A FP Dual galega representa menos do  1% de España. Canto ó ensino de idiomas, os últimos datos do Ministerio son desoladores para o noso país.

Temos o dobre de abandonos escolares prematuros que na maioría dos  países avanzados,  menos  que  nas Comunidades con  inmigración pero  moitos máis  que nas comunidades  referentes en educación. Temos o triplo de fracaso escolar que na OCDE. Ademais de despilfarrar  recursos, estamos abandonando a un elevadisimo numero de estudantes, que, non é casual, proceden dos niveis socioeconómicos máis febles. É falso que debamos optar entre equidade e excelencia. Podemos e debemos ofrecerlles mellores oportunidades de igualdade  coas medidas probadas noutros países.

O mellor indicador da igualdade de oportunidades é o número de becas. Co goberno Zapatero o número de becas medrou un 76%. Co goberno Rajoy as becas estatais en Galicia baixaron un 21% en contía e un 6% en becarios. E as becas galegas baixaron un 23% e a metade non se executa.

INEXISTENTE POLÍTICA EMPRESARIAL
As hemerotecas están cheas de declaracións súas e promesas de investimentos, de oportunidades económicas, de creación de emprego. Os datos publicados deíxano en mal lugar. No ano 2014 o investimento extranxeiro en Galicia baixou un 77%,  descontando as entidades de tenencia de valores ou instrumentais. Decimoterceira posición do Estado, cun cativo 0´3%, mentres en España medraba casi un 10%. Indica que dende fóra temos pouco atractivo.  

 No Índice de competitividade rexional da Unión europea estamos  na posición 182. A  60 postos nada menos dunha comunidade semellante en moitos aspectos como a Bretaña francesa. A semana pasada un informe do Banco Mundial subliñaba que as facilidades para facer negocios en España son peores que en Macedonia e dentro das Comunidades Autónomas Galicia a que presenta máis dificultades. De que serviron as leis que aprobaron desoíndo a demanda de rigor que faciamos dende a oposición?

Os mesmos  informes que veño de citar suliñan  o que debemos facer, incrementar  a penetración das novas tecnoloxías na producción, mellorar  a calidade do mercado laboral e o esforzo en I+D. En lugar de seguir esas directrices europeas,   contratan empresas para captar investimentos asumindo que os 18m€ regalados á    Confederación de empresarios sen concurso público foron un rotundo fracaso. En I+D, recortan, escandalosamente no sentido contrario a Europa.

O exceso de propaganda voltase contra vostedes. En colaboración co Ministerio de Industria, convocaron nos tres últimos  anos 137 m€ en axudas á industrialización das comarcas de Ferrol-Eume-Ortegal. Concederon 13 m€, o 10%.  Se entramos no detalle, algunhas actuacións ilustran o chamado capitalismo de amiguetes.

Hai unha oportunidade que non deberiamos desperdiciar como país. A Comisión Europea prepara  un Plan de Estímulo económico con 300.000 millóns de euros en tres anos. Aproximadamente 1500 m€ corresponderán a Galicia. Fágolle unha proposta. Deseñemos, co concurso dos axentes sociais e dos expertos, un Plan Global que defina prioridades e obxetivos, evitando os erros que denunciamos no Plan Estratéxico Galicia 2010 e que desgrazadamente foron confirmados logo.

POLÍTICA  AGRARIA INÚTIL
Vostede acaba de asumir o fracaso da política agraria. Tardou anos en entendelo porque non lle gusta escoitar. O sector leva moito tempo dicindo que todos e cada un dos subsectores agrarios  son hoxe menos competitivos, teñen menos emprego, e  arrastran os mesmos problemas estruturais. E algo máis, que cando tiveron  problemas coxunturais nunca contaron co apoio da Consellería,  reducida a xestionar  fondos europeos, sen ningún tipo de orientación estratéxica.

Defendemos o que vostede nega. Se temos máis da metade da produción, máis do 60% dos gandeiros, mentres España importa leite, temos que liderar unha estratexia  de protección do noso mercado. Facelo co sector pero lideralo, porque ademais do valor económico é o principal eixo de vertebración do mundo rural. Sabendo que para reducir custos de producción no sector leiteiro é imprescindible incrementar nun 50% a superficie agraria útil mediante arrendamentos, tardaron seis anos en aprobar a Lei de Mellora da Estrutura Agraria.. Non aceptaron nengunha aportación nin suxerencia. Nin fixeron nada para aplicala.

SEN POLÍTICA FORESTAL
Igual ocorre coa política forestal, subordinada cando non fagocitada polo dispositivo contraincendios, en prexuízo do sector produtivo. O 30% da superficie forestal é improdutiva. O minifundio da propiedade dificulta unha xestión eficiente. Así, fronte a outros países, temos unha  taxa de certificación moi baixa. Faltan  incentivos fiscais, préstamos para investimento, fondos de investimento forestal, servizos de apoio.

PESCA EN CRISE
Na pesca temos  unha conflitividade sen precedentes en demanda de repartos máis xustos das  escasas posibilidades de pesca. Os TAC´s e cotas son insuficientes para garantir a actividade da  frota, do cerco ou volanteira. Os acordo  con terceiros países derivaron na expulsión da frota de Mauritania e na imposibilidade de acudir a Marrocos.

Os episodios de biotoxinas  provocan alertas sanitarias no sector do  mexillón  debido principalmente ós recortes en investigación. As autorizacións marisqueiras atópanse  abandoadas. A falta  de controis sanitarios sobre bibalvos importados, especies invasoras e parásitos  provocan  caídas da produción como acontece no mellor banco da Ría de Arousa, pechado nesta tempada. E as confrarías soportan o atraso no pagamento das axudas por vixianza e a asistencia técnica.
Ningunha actuación de acuicultura en terra. No emprego,  desapareceron a quinta parte dos afiliados ao Rexime do Mar e 600 mariscadoras